Các rối loạn đi kèm
Đôi khi bạn sẽ nghe thấy các thuật ngữ “cùng tồn tại” (co-occurring) hoặc “đồng mắc” (co-morbid) khi mọi người nói về các tình trạng có liên quan đến ADHD. Những từ này đơn giản có nghĩa là hai hoặc nhiều tình trạng xảy ra cùng một lúc — trong trường hợp này là cùng với ADHD.
Một số tình trạng sức khỏe phổ biến hơn ở người mắc ADHD so với dân số nói chung. Trong khi một số người mắc ADHD có thể gặp một vài tình trạng đồng mắc, thì những người khác có thể không có bất kỳ tình trạng nào.
Người ta ước tính rằng khoảng một nửa số người mắc ADHD cũng gặp ít nhất một tình trạng khác cần được điều trị riêng biệt. Đôi khi, những thách thức bổ sung này thực chất là hệ quả gián tiếp của việc phải vật lộn với các triệu chứng ADHD — ví dụ, cảm giác thất vọng kéo dài có thể dẫn đến lo âu hoặc trầm cảm. Nếu việc điều trị ADHD cũng cải thiện được những vấn đề này, chúng thường được xem là vấn đề thứ phát. Nếu không, chúng có thể được coi là những tình trạng đồng mắc riêng biệt.
Các tình trạng đồng mắc phổ biến
Các tình trạng đồng mắc phổ biến thường gặp cùng với ADHD bao gồm (nhưng không giới hạn ở):
- Rối loạn lo âu (ví dụ: rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn lo âu xã hội)
- Rối loạn phổ tự kỷ (ASD)
- Rối loạn lưỡng cực
- Rối loạn hành vi (Conduct Disorder)
- Trầm cảm
- Rối loạn ăn uống
- Đái dầm (Enuresis)
- Rối loạn ngôn ngữ
- Khó khăn trong học tập (ví dụ: chứng khó đọc dyslexia, khó viết dysgraphia, khó tính toán dyscalculia)
- Rối loạn chống đối (Oppositional Defiant Disorder – ODD)
- Rối loạn giấc ngủ (ví dụ: mất ngủ, ngủ không yên)
- Rối loạn sử dụng chất kích thích
- Rối loạn tic / Hội chứng Tourette
Thay đổi theo độ tuổi
Các loại khó khăn mà một người mắc ADHD có thể trải qua cũng thay đổi theo độ tuổi.
- Ở trẻ nhỏ, những rối loạn đồng mắc phổ biến nhất là ODD, rối loạn ngôn ngữ, ASD và rối loạn lo âu.
- Ở tuổi thiếu niên, rối loạn trầm cảm và rối loạn sử dụng chất kích thích thường xuất hiện.
Mỗi hành trình là duy nhất
Điều quan trọng cần nhớ là ADHD biểu hiện khác nhau ở mỗi người. Một số người không có thêm bất kỳ tình trạng nào, trong khi những người khác có thể đối mặt với nhiều rối loạn cùng lúc. Hành trình của mỗi người là duy nhất.
